برای نظافت اولیه قالی‌ از جاروهای سنتی استفاده کنید. در یک جهت از ابتدا تا انتها جارو کنید در غیر اینصورت ممکن است به آن آسیب برسانید. پس از اینکه تمام قالی‌ را جارو کشیدید، این چرخه را تکرار کنید و برای بار دوم انجام دهید.

• جارو برقی از الکتریسیته ساکن برای جمع آوری کثیفی استفاده می‌کند و ایمن‌ترین روش برای تمیز کردن سریع قالی‌‌های آنتیک دستباف است. تنها کافیست برس خودش را استفاده کنید نه برس گردان.

• قالی‌های ضخیم، پشمی و در مسیر رفت و آمد را دست کم هفته‌ای یک بار جاروبرقی بکشید تا خوشبو و نو بماند.

• قالی‌ های آنتیک یا ابریشمی را مرتب جاروبرقی نکشید، زیرا می‌تواند به آنها آسیب برساند و ارزش آنها را کاهش دهد

• در جارو کردن قالی‌ دقت کنید که نباید آن را به جلو و عقب ببرید، بهتر است جارو را بردارید و در جهت خواب قالی‌ حرکت دهید و سپس قسمت دیگر از آن را به همین روش تمیز کنید.

• قالی‌ را از دو طرف جاروبرقی بکشید.

 

نگه داشتن قالی‌ در زیر نور آفتاب، باعث کم رنگ شدن رنگ‌ها به مرور زمان می‌شود.  اگر می‌توانید قالی‌‌ها را از پنجره‌ها دور نگه دارید. چنانچه قالی‌ در معرض نور مستقیم خورشید است، حداقل یک بار در ماه آن را ۱۸۰ درجه بچرخانید. این کار برای جلوگیری از تغییر رنگ قالی‌ در همان ناحیه در صورت قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید انجام می شود و سبب می‌شود رنگ‌ها به طور یکنواخت محو ‌شوند. یکی دیگر از دلایل چرخاندن قالی‌، جلوگیری از فرسودگی آن در همان نقطه است.

لکه‌ها را سریع تمیز کنید

احتمالا اتفاق می‌افتد که به طور تصادفی چیزی روی قالی‌ بریزد یا بیفتد. کاری که باید انجام دهید این است که فوراً با لکه یا ریزش آن مقابله کنید. اگر اقدامی انجام نشود، لکه به داخل قالی‌ نفوذ کرده، خشک می‌شود و پاک کردن آن را سخت‌تر می‌کند. در زیر نکاتی آورده شده است. که لازم است به خاطر بسپارید و در این مواقع به کار ببرید.

1. فوراً با لکه مقابله کنید (اصل لکه را بردارید)

2. مایعات را با احتیاط با قاشق بردارید

3. در صورت لزوم با آب سرد تمیز کنید.

4. با دستمال کاغذی یا پارچه نخی تمیز، مایعات و سایر مواد ریخته شده را مالش ندهید.

5. از لبه به سمت وسط لکه ها پیش بروید

6. فقط در صورت لزوم از مقدار بسیار کمی مواد شوینده و آب سرد استفاده کنید

7. در صورت نیاز به آرامی با برسِ لباس لکه را بشویید.

8. در صورت لزوم این مرحله را ۲ بار تکرار کنید.

9. ممکن است لازم باشد ناحیه مرطوب را با «فن» یا سشوار با سرعت کم خشک کنید.

10. کار را با ترمیم جهت پرز به پایان برسانید (قالی‌ را بچرخانید)

 

• برای بازیابی رنگ و درخشندگی قالی‌ از سرکه سفید رقیق شده استفاده کنید. سرکه را به نسبت ۱ به ۳ با آب رقیق کرده و با اسفنج به آرامی و در جهت پرز قالی‌ بمالید. قالی‌ را خیس نکنید، فقط آن را مرطوب کنید. اجازه دهید در هوا خشک شود و در عین حال از قرار گرفتن در معرض نور خورشید که می‌تواند رنگ ها را سفید کند اجتناب کنید.

شستشوی قالی‌ به روش درست، سرزندگی، درخشندگی و شفافیت رنگ‌ها و الیاف را در پی دارد. توجه داشته باشید که:

• از مواد شوینده مناسب فرش استفاده کنید

• بهتر است ابتدا مواد شوینده را روی قسمتی از قالی‌ که نامشخص است تست کنید

• اگر قالی‌ رنگ ثابتی ندارد، بهترین گزینه سپردن آن به قالیشویی است

• خشک کردن پشت قالی‌ را فراموش نکنید

• برای امنیت بیشتر، قالی‌‌هایتان را به قالیشویی بسپارید.

 

در حالی که بخارشوی یک روش تمیز کردن قالی‌ است، ما بخارشوی کردن قالی‌‌ها را توصیه نمی کنیم. زیرا می‌تواند آسیب قابل توجهی به قالی‌‌های آنتیک وارد کند.

بخارشوی باعث رسوب مقدار زیادی آب در قالی‌ می‌شود. این آب در لابلای الیاف مانده و راه گریزی ندارد. گذاشتن قالی‌ خیس روی زمین، نه تنها قالی‌ را آماده پوسیدگی و کپک می‌کند، بلکه می‌تواند به کفپوش شما نیز آسیب برساند. و در نهایت، بوی نا و خیسی به سختی از خانه شما بیرون می‌رود.

آسیب‌های قالی‌ را رفع کنید

در صورت نیاز، آسیب‌دیدگی‌های قالی‌ را به مرمتکار بسپارید. تعمیر قالی‌ دستباف اغلب بسیار پرهزینه است. سعی کنید بیشتر از آن مراقبت نمایید.

 

تفاوتی ندارد قالی‌ شما نازک یا ضخیم باشد، در هر صورت این راهی کارآمد و راحت  برای به حداقل رساندن ساییدگی و پارگی قالی‌ است و نه تنها طول عمر قالی‌ شما را افزایش می دهد، بلکه امنیت و راحتی بیشتری را فراهم می‌کند زیرا قالی‌ در جای خود محکم می‌ماند. برخی از فوم‌های زیرانداز قالی‌ عایق صدا و رطوبت هم هستند.

هر از گاهی اثاثیه را جابجا کنید

 مبلمان سنگینی که روی قالی‌ قرار می‌گیرد، می‌تواند الیاف را از بین ببرد و به مرور زمان به قالی‌ شما آسیب برساند. برای جلوگیری از این امر، هر شش ماه یکبار مبلمان خود را جابجا کنید و اگر ممکن نبود قالی‌ را بچرخانید این کار ساییدگی قالی‌ شما را یکنواخت کرده و طول عمر آن را افزایش می‌دهد.

 قالی‌را بیرون برده و تکان دهید: اگر می‌توانید قالی‌ را بیرون ببرید و تکان دهید تا کثیفی و ذرات دیگر پاک شود.

 

کارشناس ارشد فرش دستباف