متولیان فرش اصفهان می‌گویند مسئولان استان با تشکل‌ها هماهنگ نیستند تا مشکلات حل‌وفصل شود. فرش دستباف به‌طورقطع یکی از اقلام اصلی صادرات غیرنفتی ایران به جهان است که در سال‌های اخیر با افت شدید و باورنکردنی روبه‌رو شده و این صنعت را با رکود ویژه‌ای همراه کرده است.
به‌تازگی نیز خبرهایی شنیده می‌شود مبنی بر اینکه ترک‌ها گوی رقابت را در صادرات فرش ربوده‌اند و توانسته‌اند بخش بزرگی از تقاضای بازارهای جهانی را تأمین کنند. هرچند فرش ایرانی به دلیل ظرافت و کیفیت فراوان خود همواره به‌عنوان نفیس‌ترین و معتبرترین فرش در جهان شناخته می‌شود؛ اما محدودیت‌ها و غیبت فرش‌های ایرانی در بازارهای بین‌المللی، فرصت را برای رقبای منطقه‌ای ازجمله ترکیه فراهم کرده است. در حال حاضر بیشترین صادرات فرش ترکیه به کشورهایی مانند آمریکا، عربستان سعودی، عراق و انگلیس انجام می‌شود که پیش‌تر بخش گسترده‌ای از نیاز خود را از فرش‌های ایرانی تأمین می‌کردند.
طبق آمارها بیشترین میزان صادرات فرش ایرانی در سال 1373 اتفاق افتاده است. در این سال ایران توانست با ثبت رکورد دومیلیارد و 132میلیون دلار از صادرات فرش دستباف به سایر نقاط جهان آماری خیره‌کننده به جای بگذارد.
ارزش این آمار آنجا بیشتر مشخص می‌شود که در این سال نزدیک به 44درصد از کل صادرات غیرنفتی ایران تنها با فرش اتفاق افتاده و چیزی در حدود پنج تا هفت‌میلیون شغل جدید ایجاد کرده است.
بعد از سال 73، روند نزولی ایران در عرصه‌های بین‌المللی در زمینه صادرات فرش آغاز شد. تنها یک سال بعد، در سال 74 میزان صادرات از دومیلیارد به یک‌میلیارد دلار کاهش پیدا کرد و در سال75 این عدد به 675میلیون دلار رسید. این روند نزولی آن‌قدر ادامه پیدا کرده که میزان صادرات فرش دستباف ایران در سال 1400 تنها 50میلیون دلار بود.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان فرش دستباف در گفت‌وگو با «اصفهان زیبا» اظهار کرد: امسال از شش‌ماهه اول سال، ۵۷۰هزار دلار صادرات داشتیم که نسبت به سال گذشته کاهش چشمگیری داشته است.
ساعد عصاچی افزود: سال گذشته در کل کشور ۵۷ میلیون دلار صادرات داشتیم. در شش ماه اول رقم به ۱۲ میلیون دلار رسیده و صادرات تقریبا صفر شده است.
او بیان کرد: دلیل کاهش صادرات را می‌توان تغییر سلیقه نسل جوان، بازاریابی و… ذکر کرد که کل بازار جهانی را تحت الشعاع قرار داده و ایران هم به‌دلیل محدودیت‌های روابط سیاسی بیش از سایر کشورها تحت تأثیر قرار گرفته است.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگـان فـرش دستباف ادامه داد: در گذشته صادرات ایران به آمریکا 32درصد بوده که این صادرات به دلیل تحریم‌ها با مشکل مواجه شده است. از سوی دیگر برخی کشورها نیز ایران را تحریم کردند یا برای جابه‌جایی پول مشکل دارند.
عصاچی بیان کرد: یکی دیگر از مشکلات، هزینه زیاد شرکت در نمایشگاه‌های خارجی است که امکان شرکت در این نمایشگاه‌ها را نداریم؛ همچنین دولت برای فرهنگ‌سازی و بازاریابی در کشورهای دیگر همکاری نمی‌کنند.
او تصریح کرد: مباحث سیاسی بین کشورهای مختلف مانند عربستان که از بهترین بازارهای ایران بود نیز یکی دیگر از دلایل این رکود است. به دلیل برهم‌خوردن روابط ما با عربستان طی آن هشت سال منجر به از دست‌دادن بازار خوبی شد که در آن ترکیه جایگزین ما شد.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان فرش دستباف عنوان کرد: از سوی دیگر قوانین کارشناسی‌نشده دولت که ما به آن خودتحریمی می‌گوییم، تعهد ارزی، شرکت‌نکردن در ایونت‌های مختلف و نداشتن سلیقه بازار خارج نیز از معضلات ماست. او خاطرنشان کرد: فرش‌هایی که به یک کشور ارسال می‌کنیم ممکن است موردپسند آن کشور نباشد و باید جایگزین با فرش‌هایی که در کشور دیگر می‌فروشیم شود.
عصاچی تأکید کرد: ما با دو مسئله فروش داخلی و صادرات مواجهیم. مسئولان استانی تا حد زیادی با تشکل‌ها هماهنگ هستند؛ اما بسیاری از مشکلات ما مشکلات و قوانین ملی است. از استاندار و شهرداری توقع داشتیم وقت بیشتری بگذارند و فرهنگ‌سازی کنند تا فروش داخلی افزایش یابد.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان فرش دستباف ادامه داد: از بانک‌ها نیز توقع می‌رود به تولیدکنندگان وام‌های بهتری بدهند. بانک می‌تواند وام‌هایی برای خرید اقساطی بدهند تا خریداران توانایی خرید فرش داشته باشند.
او اضافه کرد: مشکلاتی که درخصوص صادرات وجود دارد، مشکلات فرااستانی و قوانین ملی است که باید در سطح ملی اصلاح شود. استاندار می‌تواند به‌عنوان مقام ارشد استانی گزارش دهد تا دولت پیگیر این موضوع باشد که البته این موضوع انجام شده؛ اما مشکلات برطرف نشده است.
عصاچی ابراز کرد: ترکیه که فرش باکیفیتی نسبت به فرش ایرانی ندارد به دلیل ارتباط با دنیا توانسته هفت‌برابر کل صادرات فرش ایرانی صادرات داشته باشد و سال گذشته 188میلیون دلار صادرات به عربستان و آمریکا داشته است. رئیس‌جمهور ترکیه گفته که می‌خواهم صادرات فرش دستباف ترکیه را به دومیلیارد دلار برسانم و از فرش ترکیه حمایت کرده است.
او افزود: از ترکیه بارها تقاضا داشتیم که به آنجا برویم و با حمایت ترکیه تولید و صادرات کنیم. از سویی حمایت و از سوی دیگر ارتباط با دنیا پس از تحریم ایران باعث موفقیت ترکیه در صادرات این فرش شود.