کد مطلب : 92 |
تعداد نظرات: 0 |
تعداد بازدیدها: 578 |
تاریخ درج: پنجشنبه, خرداد 17, 1403 |
ساعت: 12:00 ق.ظ |
منبع / نویسنده مطلب: مدیر سامانه
تاریخچه مختصری از قالی های دایره
در بخش نقدانه(نقد روز) سومین نشست عصر قالی آذربایجان، این موضوع بیان شده است.
بافت قالی در ابعاد و اشکال مختلف سابقه ای طولانی دارد. اما تا جایی که در اسناد می توان جستجو کرد در دوران آق قویونلوها 780 - 908 ق (۱۳۷۸ تا ۱۵۰۳ م) در وسط باغ صاحب آباد، کاخ هشت بهشت به دستور سلطان یعقوب، پسر امیر حسن بیک مشهور به اوزون حسن، در سال 882 ق / 1478 م. بنا شد.
تاجر ونیزی که از هشت بهشت دیدن کرده، در توصیف این باغ و کاخ نوشته است: این کاخ چنان باشکوه است که تاکنون در ایران همانندی نداشته است. این کاخ را هشت بهشت خوانند که به معنی هشت بخش است، زیرا به هشت بخش مختلف تقسیم شده است. هر بخش به چهار غرفه بیرونی و چهار غرفه درونی تقسیم شده و بقیه کاخ در زیر گنبد مدور فیروزه فام باشکوهی قرار گرفته است. کُل کاخ در زیر یک سقف ساخته شده است. بنایی یک طبقه است و فقط یک ردیف پلکان تا صفه کشیده شده که از آن طریق شخص بالا میرود و خودش را به غرفههای مختلف میرساند. کاخ در طبقه هم سطح زمین، چهار ورودی سراسر میناکاری و زراندود شده دارد و چنان زیبا است که بیان انسان از وصف آن عاجز میماند. جلوی هر یک از ورودیهای کاخ، راهی را با سنگ مرمر سنگ فرش کردهاند که به صفه منتهی میشود و در مرکز صفه، جوی آبی با مهارت در دل سنگهای مرمر تراشیدهاند. پهنای این جوی کوچک، چهار انگشت و ژرفایش نیز چهار انگشت است که به شکل تاک یا مار کنده شده است. بدین معنی که در یک نقطه میجوشد و در جوی روان میشود و پس از عبور از مسیر مارپیچ و مدور به همان جای اول برمیگردد و به مجرای دیگر میافتد. سقف تالار بزرگ با لاجورد و آبطلا به صورت بسیار زیبایی آراسته شدهاست و نقوش را چنان زیبا کشیدهاند که چون تصاویر آدمیان زنده مینمایند.
بر روی سقف تصاویری از جنگ با بیگانگان که سالها پیش از این روی داده است، نقش شدهاست. همچنین بر روی این نقشها، تصویر گروهی از سفیران دربار عثمانی در پیشگاه سلطان حسنبیک در تبریز همراه با متن تقاضاها و جوابهایی که اوزون حسن به ایشان داده بود، را میتوان دید. تصویر مجالس شکار حسنبیک را نیز در حالی که بسیاری از امیران درگاه ملتزم رکابش هستند و همه بر اسب سوارند با تازی و شاهین میتوان دید. همچنین بسیاری از جانوران مانند فیل و کرگدن را که همه حکایت از ماجراهایی میکند که بر وی گذشتهاست. بر کف تالار فرش باشکوهی گستردهاند که ظاهراً از ابریشم است و دارای طرح های زیباست. این فرش گرد، درست به اندازه کف تالار است.
نمونه فاخر دیگری از قالی های دایره در دوران صفویه، معرفی شده در کتاب سیری در هنر ایران، پوپ_جلد دوازدهم، صفحه 1212، قالی گرد گل و گیاهی، کرمان(؟)، اواخر سده دهم هجری، مجموعه مارکه دو واسلو، قطر 382 سانتیمتر می باشد.
همچنین قالی دایره تمام ابریشم هریس(تبریز)، اواخر قرن دوازدهم هجری قمری، قطر 168 سانتیمتر، گره متقارن، رجشمار 50، دو پود، قابل مشاهده در موزه فرش ایران است.
مقالات مرتبطی وجود ندارد